کولر گازی یکی از پر مصرف ترین وسایل خانه مخصوصا در مناطق دارای آب و هوای گرم و مرطوب است. این وسیله ی کاربردی دارای اجزای مختلفی است که به صورت هماهنگ با هم کار می کنند تا سرمایش را ایجاد و محیط اتاق را خنک و مطبوع نماید. یکی از اجزای مهم کولر گازی کمپرسور است. ما در این مقاله از سری مقالات سایت آر تی سی ( RTC ) به بررسی انواع کمپرسور در کولر گازی می پردازیم. پس اگر قصد انتخاب و خرید کولر گازی را دارید به شما پیشنهاد می کنیم تا آخر این مقاله کامل و جامع با ما همراه باشید.
کمپرسور در کولر گازی چیست؟
کمپرسور یکی از اصلی ترین قسمت ها در سیستم تهویه مطبوع و کولر گازی به حساب می آیند. این قطعه به این صورت کار می کند که با مصرف کردن انرژی ، گاز مبرد را از قسمت اپراتور کولر گازی مکش می کند و آن را پس از فشرده کردن وارد قسمت کندانسور می کند. به عبارتی دیگر کمپرسور ها با کاهش حجم گاز و فشرده کردن آن باعث افزایش فشار می شوند.
کمپرسورها دارای انواع مختلفی هستند که از آنها می توان به کمپرسور پیستونی (Reciprocating) ، کمپرسور روتاری (Rotary) و کمپرسور اسکرول (Scroll) اشاره کرد که هر کدام دارای ظرفیت متفاوت و برای اقلیم های آب و هوایی مختلفی دسته بندی می شوند. در زیر به بررسی انواع کمپرسور در کولر گازی می پردازیم.
کمپرسور پیستونی
در کمپرسورهای پیستونی که از مدل های قدیمی کمپرسور در کولر گازی به حساب می آید از یک پیستون که داخل سیلندر است برای فشرده کردن گاز مبرد استفاده می کنند. درست مانند عملکرد سیلندر و پیستون خودرو که با هر بار رفت و برگشت پیستون مقداری از گاز مبرد موجود در محفظه کمپرسور به داخل سیلندر مکیده شده و تحت تراکم قرار گرفته و با فشار به داخل سیستم هدایت می شود.
از این نوع کمپرسور بیشتر در مناطقی که آب و هوای آن گرم و مرطوب است مانند مناطق جنوبی ایران به دلیل اینکه تحمل دمای بالا را دارد مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از ایراداتی که می شود به کمپرسور پیستونی که به آن کمپرسور رفت و برگشتی هم می گویند گرفت صدای بالا و بازدهی به نسبت کم آن است. این کمپرسورها گرمای زیاد و مصرف انرژی بالاتری دارند ولی به نسبت دیگر کمپرسورها دارای قیمت کمتر هستند و به راحتی توسط کارشناسان تعمیر می شوند.
کمپرسور روتاری
یکی دیگر از انواع کمپرسور در کولر گازی کمپرسور روتاری است. این کمپرسور از پرکاربردترین انواع کمپرسورها هستند. کمپرسور روتاری دارای مکانیزم جابه جایی مثبت و از نوع چرخشی هست و بیشتر در مناطقی که حجم فشار هوا بالا است مورد استفاده قرار می گیرد.
کمپرسور روتاری با گردش ۳۶۰ درجه ای تیغه ها عمل مکش و کمپرس ماده مبرد را انجام می دهد، بدین ترتیب که وقتی گاز از دریچه ورودی وارد کمپرسور می شود، در اثر چرخش تیغه ها و برخورد پره ها با گاز، آن را با فشار به سوی لوله های خروجی هدایت می کند.
کمپرسورهای روتاری که امروزه در اکثر کولر گازی ها مورد استفاده قرار می گیرد نسبت به کمپرسور پیستونی گرما و صدای کمتری از خود تولید می کند و با مصرف انرژی پایین تری که دارد می تواند در مصرف برق در دراز مدت صرفه جویی کند. البته لازم به ذکر است که این نوع کمپرسورها نسبت به نوع پیستونی دارای قیمت و هزینه تعمیر بالاتری است و عملکرد بهتری دارد.
کمپرسور های روتاری بیشتر برای مناطقی مانند مناطق شمالی، مرکزی و شمال غرب ایران مناسب می باشد.
لازم به ذکر است تمامی کولرهای گازی آر تی سی مجهز به کمپرسور روتاری می باشند و به این وسیله دارای لرزش، صدا، مصرف انرژی و در نتیجه راندمان بهتری هستند.
کمپرسور اسکرول
کمپرسور اسکرول یکی دیگر از انواع کمپرسور در کولر گازی است که به آن کمپرسور حلزونی یا مارپیچی هم گفته می شود. این نوع کمپرسور ها بیشتر در کولر های گازی با ظرفیت بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
عملکرد این نوع کمپرسور به این صورت است که این قطعه از دو قطعه حلزونی شکل تشکیل شده که قطعه بالایی ثابت و قطعه پایینی متحرک است و حرکت حلزونی متحرک باعث فشرده شدن گاز بین این دو قطعه شده و فشار لازم را در خروجی ایجاد می کند. طراحی پوسته کناری این کمپرسور به گونه ای است که به طور کامل محفظه را آب بندی می کند تا فشرده سازی گاز بدون وجود هیچ گونه نشتی صورت گیرد و فرآیند فشرده سازی کامل گاز ،بدون هیچ گونه مشکلی انجام گیرد.
این نوع کمپرسورها به نسبت دیگر کمپرسورها داری صدا و انرژی کمتری است و قیمت بالاتری دارد. البته با توجه به اینکه از این نوع کمپرسور بیشتر در ظرفیت های بالا استفاده می کنند برای فضاهای بزرگ مناسب است.
از کمپرسورهای مارپیچی یا همان اسکرول معمولا برای سیستم یخچال، سردخانه، کولرهای گازی، اسپلیت، داکت اسپلیت و چیلرهای مدولار استفاده می کنند.
در بحث کولر های گازی می توان گفت کمپرسورهای اسکرول بیشتر در مناطقی مانند مناطق حاره ای جنوب و فلات مرکزی ایران مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع کمپرسور در کولر گازی بر حسب مناطق آب و هوایی
کمپرسورهای کولر گازی بر حسب مناطق آب و هوایی به سه کلاس معتدل (T1)، خنک (T2) و گرمسیری (T3) تقسیم بندی می شوند.
کمپرسورهای کلاس گرمسیری (T3) بیشتر برای مناطق جنوبی ایران مانند استان های بوشهر ، هرمزگان ، خوزستان و سیستان و بلوچستان که دارای آب و هوای گرم هستند مناسب است. دلیل این امر این است که این نوع کولرهای گازی قابلیت تحمل دمای بالا تا ۵۵ الی ۶۰ درجه سانتی گراد را دارد و می تواند بدون مشکل کار و تولید سرما کند.
کمپرسورهای کلاس معتدل (T1) به دلیل اینکه نسبت به کلاس (T3) دارای تحمل گرمای کمتری است بیشتر برای مناطقی که آب و هوای معتدل و مرطوب مانند مناطق شمالی ایران ، شمال غربی و مرکزی ایران است مناسبند.
لازم به ذکر است که نوع کلاس آب و هوایی بر روی برچسب مصرف انرژی که بر روی دستگاه (کولر گازی) قرار دارد ذکر شده است.
